Những bố cục khung hình khi quay phim chính là cách sắp xếp các nhân vật, vật thể, mảng, khối, màu sắc, ánh sáng trong khung hình khi quay phim theo một quy tắc nhất định. Các cách bố cục khung hình trong quay phim được thừa kế từ nhiếp ảnh.

Do đó, những kiến thức về bố cụ khung hình trong nhiếp ảnh đều rất có ích trong quay phim. Có rất nhiều quy tắc về bố cục, tuy nhiên có 3 quy tắc cơ bản nhất mà người quay phim phải nắm được đó là: quy tắc đường chân trời, quy tắc 1/3 và quy tắc hướng nhìn. Hãy cùng Xưởng Phim tìm hiểu về ba bố cục đó nào.

Bố cục đường chân trời

Như ta đã biết đường chân trời là đường giao tuyến giữa mặt đất với bầu trời khi ta trải tầm nhìn ra xa, nó nằm ngang chia cách mặt đất với bầu trời. VD như bức ảnh dưới đây:

Ở trên ta đã nói về đường chân trời. Vậy quy tắc đường chân trời là gì? Nó rất là đơn giản:

• Đường chân trời phải luôn song song với cạnh phía trên và cạnh phía dưới của khuôn hình. Không nên để đường chân trời chéo và xiên trong khuôn hình.
• Nếu khi quay mà muốn lấy bầu trời nhiều thì đặt đường chân trời ở nửa dưới của khuôn hình. VD như hình dưới đây:

• Nếu muốn lấy mặt đất nhiều thì đặt đường chân trời ở nửa trên của khuôn hình. Vd như hình dưới đây:
• Lưu ý là nên tránh hoặc không bao giờ đặt chân trời ở giữa khuôn hình

Quy tắc 1/3 khuôn hình trong những bố cục khung hình khi quay phim

Với quy tắc 1/3 ta có thể giải thích đơn giản như sau: Ta sẽ chia khuôn hình thành ba phần chiều ngang và dọc theo các đường tưởng tượng như hình sau:

Quy tắc 1/3 chính là đặt nhân vật của mình vào giao điểm của các đường tưởng tượng và đặt vật thể đó trên các đường tưởng tượng. Những điểm và đường này được gọi là điểm mạnh và đường mạnh trong khuôn hình. Chưa ai có thể giải thích được tại sao nhưng hầu như tất cả các bức ảnh đều áp dụng quy tắc này hoặc là biến thể nó đi một chút.

Lưu ý với quy tắc 1/3 ta sẽ không bao giờ đặt nhân vật vào chính giữa khuôn hình

Quy tắc hướng nhìn

Hướng nhìn ở đây là nói về hướng nhìn của nhân vật. Quy tắc hướng nhìn là luôn để cho hướng nhìn của nhân vật về phía có nhiều khoảng trống hơn trong khuôn hình. VD như bức ảnh sau:

Quy tắc hướng nhìn thì còn được áp dụng đối với hướng chuyển động của nhân vật, vật thể. Khi quay một người đang đi thì bao giờ cũng phải để cho phía trước họ có nhiều khoảng trống hơn phía sau. Như vậy sẽ khiến cho khung hình có lối thoát. Khiến người xem có cảm giác là nhân vât đang tiến về phía trước,. Ví dụ:

Còn nếu để không gian phía trước ít hơn phía sau của chủ thế thì người xem sẽ có cảm giác là chủ thể đang hướng vào đường cùng, ngõ cụt, bế tắc, không lối thoát…..: